Doğru Akım Ayarlayıcılar

   

DC-DC KONVERTÖRLER 

Bir çok endüstriyel uygulamada mevcut sabit bir doğru gerilimin,değişken bir doğru gerilime 
dönüştürülmesi istenir.DA ayarlayıcı,DA gerilimi doğrudan ayarlanabilir bir DA gerilimine dönüştürür.Bu nedenle DA-DA konvertör diye de bilinir.Bir ayarlayıcı,çevirme oranı kademesiz olarak değiştirilebilen bir AA transformatör olarak düşünülebilir.Transformatörde olduğu gibi,gerilimi düşürebilir veya yükseltebilir. 

DC-DC KONVERTÖRLER 
Elektrikli troleybüslerde,metro lokomotiflerinde,liftrack’larda,deniz taşıtlarında ve elektrikli otomobillerinde motor kontrolü için yaygın olarak DA ayarlayıcılar kullanılır.Yumuşak bir hızlanma ve yavaşlama,yüksek verim ve hızlı bir dinamik davranış sağlarlar.DA motorların faydalı fren olarak çalıştırılarak enerjinin kaynağa geri verilmesi için de DA ayarlayıcılardan yararlanılabilir.Bu sayede özellikle çok sık durup kalkan taşıt araçlarında enerji tasarrufu sağlanır. 
DC-DC KONVERTÖRLER 
Doğru Akım Ayarlayıcı Temel Prensibi 
Ayarlanabilir bir DA kaynağı elde etmek için,güç elektroniği elemanları çıkmadan önce DA generatörler kullanılırdı.Bu generatörlerin mili sabit hızla çevrilirken ikaz devresine değişken DA uygulamasıyla armatür uçlarına akan akımla doğru orantılı bir DA gerilim elde edilirdi.Bu uygulama hem karmaşık hem de pahalı bir çözümdü.Buna rağmen sanayide çok kullanılan bir yöntem olarak yerini korumaktadır.Ancak güç elekroniği temel elemanları olan yarı iletken elemanların keşfedilmesiyle yukarıda bahsedilen generatör yerine statik DA-DA çeviriciler kullanılmaktadır. 

DC Kıyıcıda Gerilim Kontrol Yöntemleri

1. Darbe Genişlik Modülasyonu (PWM)

Darbe frekansı dolayısıyla darbe peryodu sabit olmak üzere, darbe genişliğini değiştirerek yapılan

kontrol yöntemidir. En çok tercih edilen ve endüstride en yaygın olarak kullanılan yöntemdir.

2. Frekans Modülasyonu (FM)

Darbe genişliği sabit olmak üzere, darbe frekansını dolayısıyla darbe peryodunu değiştirerek yapılan

kontrol yöntemidir. Zorunlu hallerde kullanılır.

3. Darbe Genişlik ve Frekans Modülasyonu (PWM ve FM)

Hem darbe genişliğini hem de darbe frekansını değiştirerek yapılan kontrol yöntemidir. Özellikle motor

kontrolunda geçici rejimlerde zorunlu olarak kullanılır. Tercih edilmez.

2.2 Gerçekleştirildiği İşlev Açısından DC/DC Konvertörler

Gücün DC ’den DC ’ye dönüştürülmesi anahtarlamalı tip güç konvertörleri ile yapılır. Konvertörlerler reaktif elemanlar ve anahtarlardan meydana gelir.Çalışma prensibi devrede kullanılan anahtarların iletim ve kesim sürelerinin ayarlanması ile yapılır. Yükü besleyen gerilimin frekansı büyük değerlerde ise pratik olarak yüke kesintisiz olarak DC güç aktarımı mümkün olur. Böyle konvertörlerin, tatmin edici işletimi, reaktif elemanların uygun konfigürasyonuna ve uygun anahtarlama metotlarına bağlıdır.

Anahtar mod DC/DC konvertörler lineer olmayan ve zamanla değişen sistemlerdir. Konvertör uygulamasının sürekli olan  uygun koruma özellikleri tasarım kriteri ile birlikte belirtilmiştir. DC/DC konvertörler şöyle sınıflandırılabilir.(MOHAN; 1989)

1.                      Düşürücü Konvertör (Step- Down, Buck)

2.                      Yükseltici Konvertör (Step- Up, Boost)

3.                      Düşürücü- Yükseltici Konvertör (Step –Down/ Up, Buck-Boost)

4.                      CUK Konvertör

5.                      Tam -Köprü Konvertör

Düşürücü ve yükseltici konvertörler temel konvertörlerdir. Düşürücü- yükseltici ve CUK konvertörleri temel konvertörlerin birbirleri ile birleştirilmelerinden oluşmuştur. Tam- köprü konvertörler ise düşürücü konvertörlerden elde edilmiştir.Konvertör çeşitleri belirli uygulamalarına bağlı olarak, anahtar mod DC güç kaynakları ve DC motor kontrolü uygulamaları olarak tanımlanmıştır. Bu bölümde konvertörler kararlı durumda analiz edilmiş, bobin ve kapasitör kayıpları ihmal edilmiştir.